Maselî Didekê li Ser Tireyên Bajê
Amareyên Ciwane Tireyên Bajê
Dersa tireyan ji bo dibe, masêkî di navbera her dem 1.5 milyon tire ya bajdar di destpêkirinê de ye, ku di navbera jîhazkiriyê de bi serî hevkerdî dike. Tenê li Amerîka Yekbûyî, li her sal çirokê 290 milyon tire ya dibe di destpêkirinê de ye, ku di navbera herêmzalî de pirsgirê yên nivîskarî yên pêşdîtin ên bidin bi tenê %12 ye. Ev têne bikarhênerî ku binîreyan bi rastî di cemgeriyên zaxirandinê de ve hatine girîngkirin, ku di navbera herêmzalî de dike. Zanistî wê tirê tireyan derxistî bibîne, ku ew tiştên sedsalên çend dem nehatine barkirin, ku ev dema dîmênî dike ji bo ekosistemên xwe, wan hewceyekan derbasdiya herêmzalin û nexerandinê re. Ev amarên tevahî neşebarî dikare pirsgirê yên nû yên bidin dike yên li ser dersa tireyan û nivîskarî yên bidin biguhezîne da ku herêmzalî bi kar asteng bike û bernalî bi guheztinê biguheze.
Herêmzalîên Bidin Bi Rastî
بەکارهێنانی ڕێگایانی سادە لە بەرچوونی تایرەکان، وەک ئەوەی دەرلەواندن و فەرناکدن، خەڵک کراوەت نزیکی ژێرمەندی هەیە. دەرلەواندان ناکام بوونە لە سەرەتایییەکانی ژێرخاکییەکان، چونکە تایرەکان کە دەستپێکردن، زەرکۆمەڵەکانی توێژینەوەیان دەتوانن بە شێوەیەکی ماسات بەرەو ژێرخاکی دەڕواتەوە، کە دەتوانێت ژێرخاکی دەریاکان بەسەربردێتەوە. لەگەڵ ئەوەدا، کاتێک تایرەکان فەرناک دەبن، ئەوان گازەکانی ترسریتی ئەوەی کاربۆن موکسید، سولفیر دایۆکسید و پارێزەکانی چوارپارچەیی دەترکیشن، کە نە تەنها کیفیتی ھەوا بەسەربردێت بەڵکە دەستەکی ژمارەیەکی سەرەکی لە گەڕانەوەی ژمارەیەکی سەرەکییە لە ژمارەیەکی سەرەکییە لە ژمارەیەکی سەرەکییە بە شێوەیەکی سەرەکییە بە شێوەیەکی سەرەکییە. لەگەڵ ئەوەدا، بەکارهێنانی ناڕێکییەکانی نەسازەرەکەییەکان دەتوانێت بەرچوونی تایرەکان بە شێوەیەکی سەرەکییە بە شێوەیەکی سەرەکییە بە شێوەیەکی سەرەکییە. هەموو ئەو خەڵکانەی لەگەڵ ئەم ڕێگایانەی سەرەکییە دەست پێ بکەن، دەتوانێت بەرچوونی تایرەکان بە شێوەیەکی سەرەکییە بە شێوەیەکی سەرەکییە بە شێوەیەکی سەرەکییە. هەموو ئەو خەڵکانەی لەگەڵ ئەم ڕێگایانەی سەرەکییە دەست پێ بکەن، دەتوانێت بەرچوونی تایرەکان بە شێوەیەکی سەرەکییە بە شێوەیەکی سەرەکییە بە شێوەیەکی سەرەکییە.
Pirolîza tîra kevn çi ye?
دروستکردنی ڕووداوی تەرمیکی
دەستپێکردنی گەرمەکانی دەنگەڵەوە لەسەر ئەو پرۆسەی تەرمۆکیمیایی کە دەستپێکردنی گەرمەی دەنگەڵەکان لە ناوی جێ بە هاوبەشی ئاکسیژێن ئەنجام دەهدێت. ئەم ڕێگەیە دەنگەڵەکان لە سەرچاوەی گەرمەکراوە لەسەر مولێکولەکانی کوورتر دەچێت. گەرمەیەکی لازم بۆ ئەم پرۆسەی دەستپێکردنی گەرمەکانی دەنگەڵەوە زۆر زۆر لە ٣٥٠ تا ٧٠٠ درێجی سێلزیوسدا دەبێت، کە ئەوە دەردەخات کە ڕێکخراوەکانی باشتر لەسەر ئەوە دەگرن. لەسەر دەنگەڵەکان دەستکردن بێ ئاکسیژێن ئەم ڕێگەیە کەمک دەکات بۆ کەمکردنی ئەمیشنەکان لەگەڵ کەنتەییەکانی گەرمەکارییەکانی ژمارەیەکی تر، وەکو تەندروستیەکی بەرگرین بۆ دابەشکردنی دەنگەڵەکانی هەڵبوون. دەستی بە خوێندنی ئەم پرۆسەیە کەیفیتەکانی ئەوەی دەربڕێتەوە لەسەر ئەو رۆڵە باشترە کە لەسەر حلکردنی سەرەکی هەڵبوونی دەنگەڵەکانی جیهاندا دەستنێرێت.
ئەوەی ڕێکخراوە: گەل، شار، چاودەر
پرۆسەکی پایلیزیس لە گەڕانەوەی چرخەکان دەدات بە سێ خارجەی گشتی کە گونجاوە: ڕەزەی چرخەکان، شار، و سینگاز. ڕەزەی چرخەکان دەبێت بە جیاوازەتی سەرەکی بۆ ئەنرژیی فوسیلی، چونکە دەتوانێت بەرچووبووە و بەکار هێناوە لە سەرەکی ڕێگەکانی نیشتمانی، گریمان بەرەو ژێرهێنانی ئەنرژی. شار، کە شەستەکی گونجاوەیەکی زۆر لە کاربن، دەبێت بەکار بێت بۆ تەنزاوەی زەوی یان لە سترێکتانەکانی تری نیشتمانی. سینگاز، کە میشەکی گازەکانی ڕووداوی، دەبێت بەکار بێت بۆ ژماردنەوەی ئەنرژی بۆ ژێرهێنانی بەروار. ئەم خارجەکان نه تنها گونجاوەی تجاری دەدا، بلەکە هەموو ئەوەی ئەوەری سەرەکییەکانی پایلیزیس لەسەر ئەو مێژووەی کۆنڤێنشنالی لەسەر گەڕانەوەی چرخەکان دەردەکەوێت.
پەیوەندی بە ژێرهێنەوە و دەرکینەڵێکردن
پیرولیسەکان ژمارێکی چونکەرتر و بەشدارترین گۆڕانکاری بۆ رێگای کۆنەکانی ڕووداوی ئەوەی دەکات لە سەرەتایی، بە شێوازێکی تر، بە نموونە، پیرولیسەکان ناونیشان دەدەن بۆ دەست پێکردنەوەی چەندین مادەی دیاریکراوەکان بێ هیچ کاری دەستەواژەی زۆر لە سەرە خاکدا. لە ڕێگای کۆنەکانی ڕووداوی ئەوەی دەکات لە سەرەتاییدا، کە تایبەتە بە ڕێگای کۆنەکانی ڕووداوی ئەوەی دەکات لە سەرەتاییدا، بە ڕێگای کۆنەکانی ڕووداوی ئەوەی دەکات لە سەرەتاییدا، بە ڕێگای کۆنەکانی ڕووداوی ئەوەی دەکات لە سەرەتاییدا. لە ڕێگای کۆنەکانی ڕووداوی ئەوەی دەکات لە سەرەتاییدا، بە ڕێگای کۆنەکانی ڕووداوی ئەوەی دەکات لە سەرەتاییدا، بە ڕێگای کۆنەکانی ڕووداوی ئەوەی دەکات لە سەرەتاییدا.
ئەفەکتەکانی ژیانی لەسەر پیرولیسەکانی چرکەکان
کەمکردن لە دامەزگری لەسەر چالاکی
پیرولیس بەرھەم دەکات لەگەڵ کۆمەڵکردنەوەی ژێرهێڵەکان لەڕێگەی تەنیاکردنی چارشەکانی ڕەزگار لەناوەی بەشە نازانی ئەوەی ڕەوان، چار و سینگاس. بەکارهێنانی ئەم تەکنۆلۆجیە، جیاوازبەرداری چارشەکانی ڕەزگار بەرزتردە کراوەستێت کە بۆ ژێرهێڵەکان، هەندێکی زۆر لەگەڵ کاروباری گشتییەکانی بەشی ڕەزگاری بەکارهێنانی گشتییەکان دەست پێ بکات. لە پاشی ئەوە، پیرولیس بەڕێوەبەرێکی گرنگ دەوترێت لەسەر ئەو مەشەکەیانە کە بە ڕاستی ڕەزگاری گشتییەکان و کاروباری ئەنرژییەکانی ڕەزگاری بەکارهێنێت، ئەوەی ڕێگایەکی ڕاستەقینە بۆ هەڵسەنگاندنی چالاکییەکانی ڕەزگاری گشتییەکانی ڕاستەقینەیەکانی ژیانی نوێ دەست دەداوێت. شواهدان لە ناوەی قورسەکانی پیرولیسی کاریگەر دەسکرینەوەیەکی بەرچاوە بە کۆمەڵکردنەوەی ژێرهێڵەکان لەسەر ئەو مەشەکەیانە کە بە ڕاستی کاروباری گشتییەکانی ڕەزگاری بەکارهێنێت، ئەوەی ئەنجامەکانی ئەم فرۆشتنەوەیە لەسەر بهێزكردنی ڕێکخستنی ڕۆشانەکان و کەمکردنی لە کارهێنانی ژێرهێڵەکان دەست دەداوێت.
کەمکردنی ئەمیزگەکانی گازی گرینهاوس
یەکێک لە گشتیارانەوەی ئەوانەی پیرۆلیسیس دەرەکەوە هەیە کە بە شێوەیەکی زۆرترین بوونی گازەکانی گرینهاوس لە دروستکردنەوەی بەشداری ناواڵەکاندا دابەش دەکات. ئەم فرۆشتنە خەرەکەتەکانی ناواڵەکە بە ئەنرژی تەحويڵ دەدات بێ ئەوەی گازەکانی هەڵەکەیان بە سەرچاوەیەکی زۆر بەکاربڕێت، بە شێوەیەکی ڕاستەقینە بە ڕێکخستنی گرتەی جیهانی دەکات. لەبەر ئەوەی پیرۆلیسیس بە شێوەیەکی کەمترین دەستپێکەریانەوەی ناواڵەکان بەرەو سەرەکییەکانی جیهانی بە شێوەیەکی ئەکۆ-دوورەکەیی بەردەوام دەبێت. ڕێکخستنەوە نشان دەدات کە بەکارهێنانی پیرۆلیسیس دەرەکەوە دەتوانێت بەرهەمبوویەکی زۆر لەسەر کەمکردنی CO2 بەرزبێت، ئەوەیە کە بە سەرچاوەیەکی ئەنرژییەکی بەردەوام بەرگرێت و کۆمەڵگەکان بە دەستیاری دەوترێت لەسەر هەڵبژاردانیانی ڕێکخستنی ئەکۆلۆژییەکانی جیهانی.
پێشگیری بەرەوستنی کاتی زهرکار
دەرکاری پایرولیس لە گۆشەدا کارێکی ژمارەیی هەیە لە دامەزینی بەرھەمبوونی زهری لە سافکردنەوە، کە ئەمە شێوازێکی تایبەتە لەگەڵ دەرچوونەوەی کەسکەکان هەیە. لە دەست دادنی گۆشەکان لە فەرمانەیەکی بەکاردانی دوبارە، پایرولیس ختیارەکانی بەرز بوونی زهری لە سافکردنەوەی نەخۆشەوە لە زەوی و ئاواتەوە دابەش دەکات، ئەوەی ئەکوسیستەمەکان و سەلامەتی جووتەکان دابەش بێت. سافکردنەوەی گۆشەکان کەسکەکانی هەڵبژارەوە دەستە خەڵکی ڕێگاییان بەرەو سەرەکییەکانی باشترین ژێرەکان دەدات، بەڵام پایرولیس ئەم ختیارەکانی بەرز بوونی زهری لە سافکردنەوەی نەخۆشەوە دابەش دەکات لەگەڵ بەردارکردنی ئەو بەرپرسەکانە لە سافکردنەوەی نەخۆشەوە. سەرچاوەکانی ئەوانەی دەریایی هەmişە پێشکەشی ئەنجامدانەوەی پایرولیس لە دامەزینی ڕێگایییەکانی سافکردنەوەی باشتر دەکەن، ئەوەی ئەوەی سەرەکییە لە دامەزینی هەڵوێژی ئەکوسیستەمەکان و پاراستنی ڕێکخراوەکانی باشتر لە زەوی و ئاواتەوە لەگەڵ گۆشەکان دەربڕێت.
پێشوەرەکانی داهاتووی پایرولیس لە سازکردنی ژیر
ڕۆڵی پایرولیس لەگەڵ ئەقتصادی گرتە
دەستپێکردنی چرخەکان لە اقتصادی سەرەوەیی ڕوونکراوە، زایەکی ناوانەرەوە بە شێوازێکی ترینەکۆڵکەر دەگۆڕێت و پاشی ئەمەیە کەسایەتی هەڵبژارێت. لە دەستپێکردنی چرخەکانی باخۆتەوە لە فورمێکی نوێدا، وات، گاز و کاربن بلەک دەست پێ بکات، دەستپێکردنی ئەمە هەموو جار پشتیوانی کرتەکردنی ڕێکخراوەکان دەکات و گشتی ئەنجامەکانی ئەکولۆژیکی کەم دەکات. ئەم دامەزراوەیە ئەوەی ڕێکخراوەکان بەشێوەیەکی ئاسان بکاربێنێت، زایەکی کە لە دەرچوونەوەی ڕێکخراوەکان دەبێت کەم دەبێت و ڕێکخراوەکانی زایەکی بەشدار بوونەتەوە دەست دەدات. لەوەیانە کە صانەدانەکان بۆ بەشداربوونی زیاتری سەرەوەیی هەوڵ دەدەن، دەستپێکردنی چرخەکان ڕێگایێکی نوێ دەردەکات بۆ دابەشکردنی زایەکی چرخەکان بە شێوەیەکی بەرەوستەر، ئەوەی گرنگی ئەمە لە سەرەوەیییەکانی کەسایەتی دەرکەوتەوە.
پێشکەشەکان لە دابەشکردنی دەستپێکردن بە ڕێکخراوەکانی نوێ
دەستنیشانکردنی ڕێکخستنی ئەلگوریتمی پایرولیس بە شوێنی ژیرۆڵاگەرانی نوێیەکان دەرچوونەوەیە لەسەر پێداختنی ژیرۆڵاگەری سوودمند. هاتووییەکانی لەسەر پایرولیسی بایۆماس و کاربەردنی ژیرۆڵاگەری خۆرشاری خورشید دەستی پێکردبوو لەسەر باشترکردنی و شوێنی سوودمندی ڕێکخستنی پایرولیسی تایرهەکان. ئیندیکەشنەکانی ئەمە دەستی دەکەن بە هاوکێشەیەکی ڕووبەری بینا لەسەر دابەشکردنی وەستەرەوە و پێداختنی ژیرۆڵاگەر، کە ئەوەیان دەستپێکردووە بۆ فرۆشتنی ڕێگەکانی ئەکولۆژیک. لە دەستپێکردنی ئەم لاکێکانەوە، صنعتی پایرولیس ئەوەیان دەکات نەوەی پرۆسەکردنی سوودمندی تایرهەکان بەکاربێت و هەتا لەوەی ئەوەی رۆڵێکی گرنگ دەبێت لەسەر شکێواندنی نیوەی ژیرۆڵاگەری دواتر بە شێوەیەکی سوودمند، ئەڵternative ژیرۆڵاگەری نوێیەکان کە هەموو ئەم هەدفەکانی سوودمندی گlobals دەستنیشاندەکەوێت.
Beşa Pirsên Gelek Pir
چییە تایرهەکانی وەستەرەوە، و چۆن دەتوانن ئەنجامی خراپێکی دەربڕێن؟
تایرهەکانی وەستەرەوە تایرهەکانی کە لەگەڵ ئۆتومۆبیلەکان وەستراوەتەوە. ئەوە چالاکییەکانی ئەکولۆژیک دەست دەکەن چونکە ئەوە چاقلەنێت بە زۆری چێک، بە چەند چەندە ساڵ، و زانیاری هەیەکانی نەخۆشەکان لەسەر زەوی و ئاوا.
چییە پایرولیس، و چۆن دەکاتەوە لەسەر تایرهەکانی وەستەرەوە؟
پایرۆلیس یەکێک لە فرەزیانەی تەرمۆکیمیاییە کە دەستنیشاندەکات لە بەرگرتنی چار شوێنی ئاوتۆمابیلەکان لە ناوی ڕێکخراوێکی بێ هەواى ئاکسیجێن. ئەو دەستنیشاندەکات لە چارەکان بۆ خوارەوەتیرەکانی ژمارەیی وەک ناوخۆ، چار و سینگاز، وەک ھەڵبژارەکەیەکی بەردەوام بوونی ڕێکخراوانى سەرەتاییەکانی چەندەکەوە و سوزاندن.
چاکلەنەوەکانی پایرۆلیس لەگەڵ ڕێکخراوانى سەرەتاییەکان چیە؟
پایرۆلیس دەستنیشاندەکات لە زانیاری تەنها ئەمیشنەکان، بازدانانى مادەیەکانی گومان، کەمکردن لە سەرچاوەی چەندەکەوە، و ئەوەیە لەسەر ئەکۆلۆژیکەیەکی گەورەتر، لەبەر ئەوەی ئەوە ژمارەیەکی تەنها بەردەوام بوونەوەیە لەسەر ڕێکخراوەکانی چارەکان.
چۆن پایرۆلیس دەکات بۆ ئاسایییەکەی گرتە؟
پایرۆلیس ڕاستەوخۆیەکیەکی گرتە دەستپێکرێت لەگەڵ بازدانانى مادەیەکانی بەکارهێناکەوە، کەمکردن لە کۆمەڵبوونى چەندەکەوە، و دەخات لەگەڵ سەرچاوەكانى نەرگەی بەردەوام بۆ ئەوەی بەردەوامبوونەوەیەکی گشتی دەستپێ بکات.